Elite Player Performance Plan (EPPP), czyli stwórzmy w Anglii piłkarzy!
Elite Player Performance Plan to jeden z najważniejszych projektów w angielskim futbolu. Program stworzony przez Angielski Związek Piłki Nożnej (FA), został wprowadzony w życie 12 lat temu. Jego cel? Podniesienie standardów szkolenia młodzieży oraz zwiększenie liczby utalentowanych zawodników, którzy mogą przebić się do profesjonalnego futbolu. Czym jest EPPP i jak zmienił angielski futbol młodzieżowy?
Skąd pomysł na EPPP?
Jest 2012 rok, a w Polsce i na Ukrainie trwają Mistrzostwa Europy. Gwiazdami Synów Albionu są w tym czasie tacy zawodnicy jak Welbeck, Milner czy Walcott. Grę reprezentacji na swoje barki próbuje jeszcze wziąć stara gwardia, czyli Rooney, Lampard, Terry i Hart. Niestety, Anglicy odpadają z EURO w ćwierćfinale po rzutach karnych z Włochami. Kilka miesięcy później, angielski związek Football Association ogłasza Elite Player Performance Plan. Jego celem było zwiększenie liczby i jakości wychowanków wprowadzanych do zawodowej piłki przez akademie klubów z Premier League i Championship. EPPP miał też na celu wprowadzenie jednolitych standardów oraz zwiększenie konkurencyjności i efektywności w szkoleniu młodych zawodników. Program ma kilka kluczowych celów, które kluby angielskie uczestniczące w programie starają się realizować. Wśród nich znalazły się znane nam z polskiego podwórka ideały, do których PZPN również dąży, czyli standaryzacja szkolenia, skauting i rozwój utalentowanych graczy, czy wzrost współpracy między związkiem, klubami, uczelniami i szkołami. Program ten spotkał się z uznaniem w Anglii, ale i również z szeroką krytyką.
Rewolucja w angielskiej piłce młodzieżowej
Zniesienie zasady 90 minut dojazdu
Kluby angielskie dotychczas mogły pozyskiwać zawodników jedynie z obszaru określonego promieniem, który wynosił 90 minut jazdy samochodem od ich ośrodka treningowego. Zapewniało to każdemu klubowi jego „rejon polowań” na młode talenty. Od 2012 roku, najlepsze akademie piłkarskie mogą pozyskiwać zawodników z całej Anglii.
Ocena Akademii w systemie EPPP
Akademie są oceniane według ustalonych kryteriów, takich jak jakość szkolenia, infrastruktura, kwalifikacje trenerów, programy rozwoju oraz wsparcie psychologiczne dla zawodników.
Więcej o ocenianiu tych akademii pisaliśmy tutaj: W jaki sposób są certyfikowane akademie w Anglii?
Ustalono minimalne wymogi, które każda akademia musi spełnić, aby uzyskać określoną liczbę punktów. Niespełnianie wymogów może prowadzić do obniżenia kategorii akademii. Ocena akademii jest fundamentalnym elementem EPPP.
Czterokategoriowy system oceniania akademii
Najlepiej ocenione akademie mają przedewszystkim prawo rywalizacji w Premier League 2 (elitarnej lidze U21). Mają też szereg innych przywilejów jak pierwszeństwo negocjacji z zawodnikiem, czy możliwość uzyskiwania najlepszych funduszy. Wymogi natomiast na „Category One” są bardzo duże. Niezależny audyt wśród klubów dotyczy trzech poprzednich sezonów funkcjonowania klubu i akademii.
Wśród wymagań na „Category One” znajduje się między innymi posiadanie 18 pełnoetatowych pracowników w Akademii oraz budżetu rocznego na funkcjonowanie akademii w wysokości minimum 2,5 miliona funtów. Kluby takie są w stanie skautować i zapewniać warunki mieszkaniowe i rozwoju dla zawodników młodzieżowych kadr narodowych. W sztabach szkoleniowych znajdziemy specjalistów od treningu indywidualnego, motoryki, dietetyków, fizjoterapeutów, nauk o sporcie, psychologów. Zespoły U18 tej kategorii rywalizują w Premier League U18. W tej kategorii znajdują się zazwyczaj kluby Premier League oraz kilka z Championship.
Akademie „Category Two” to podmioty, które również potrafią zapewnić szkolenie na wysokim poziomie, jednak ich budżet i dostępne zasoby nie są tak bogate, co sprawia, że skupiają się na rekrutowaniu graczy bardziej lokalnie. Te ośrodki wyróżniają się czynnikiem ludzkim, czyli sztabami trenerskimi, w których można znaleźć uznanych specjalistów. Zespoły tej kategorii rywalizują w najwyższej PDL (Professional U-18 Development League). W tym obszarze znajdują się zazwyczaj kluby Championship, League One oraz niektóre League Two.
„Category Three” skupia się na lokalnym rynku, szkoląc dzieci i młodzież we wszystkich przedziałach wiekowych (Pre-Academy U8, Foundation Phase U11, Development Phase U16 oraz Pro Phase U21).
„Category Four” jest charakterystyczną kategorią. Otrzymują ją kluby piłkarskie, które skupiają się na rozwoju zawodników wyłącznie w tzw. „Pro Phase” czyli w przedziale U17-U21. Zespoły tych kategorii rywalizują w ligach nie mających charakteru ogólnokrajowego.
Nowy system rozliczania ekwiwalentów za transfery poniżej 18. roku życia
Lata spędzone w akademii | Opłata za rok szkolenia |
9-12 rok życia | £3,000 |
12-16 rok życia | £12,500 – £40,000 w zależności od kategorii akademii |
Według tego toku, jeśli mamy zawodnika, który ma 14 lat i spędził 6 lat w Akademii z Kategorii 3. (czyli grał w niej od 8 do 14 roku życia), klub pozyskujący musi zapłacić za 3 lata spędzone do 11 roku życia (3×3000£) oraz za 3 lata spędzone od 11. do 14. roku życia (3×12,000£ – dla Akademii z Kategorii 2. lub Kategorii 3. ta opłata byłaby wyższa i mogłaby sięgać nawet 40,000£ za rok).
Dodatkowo, i to jest chyba najlepsza część całego EPPP, klub pozyskujący jest zobowiązany do zapłaty klubowi oddającemu za występy zawodnika w pierwszej drużynie! Jest to duże wsparcie i godne uhonorowanie pracy mniejszego klubu, który dołożył dużą cegiełkę w kształtowaniu zawodowego zawodnika w najważniejszych jego latach rozwoju. Tabelka opłat za występy przedstawia się następująco:
Występy | Premier League | Championship | League One | League Two |
10 | £150,000 | £25,000 | £10,000 | £5,000 |
20 | £300,000 | £50,000 | £20,000 | £10,000 |
30 | £450,000 | £75,000 | £30,000 | £15,000 |
40 | £600,000 | £100,000 | £40,000 | £20,000 |
50 | £750,000 | £125,000 | £50,000 | £25,000 |
60 | £900,000 | £150,000 | £60,000 | £30,000 |
70 | £1,000,000 | £175,000 | £70,000 | £35,000 |
80 | £1,100,000 | £200,000 | £80,000 | £40,000 |
90 | £1,200,000 | £225,000 | £90,000 | £45,000 |
100 | £1,300,000 | £250,000 | £100,000 | £50,000 |
Ponad dekadę później
Ocena efektywności EPPP jest złożona. Projekt przyczynił się do podniesienia ogólnych standardów szkolenia piłkarzy w Anglii i stworzył bardziej jednolity system oceniania akademii. W rezultacie, kluby Premier League i EFL Championship zauważyły wzrost liczby utalentowanych zawodników, którzy wchodzą do profesjonalnego futbolu.
Na ostatnich Mistrzostwach Europy w kadrze znalazło się wielu młodych i utalentowanych zawodników, którzy już teraz stanowią o sile największych klubów na świecie jak:
- Bukayo Saka – rocznik 2001, wychowanek Arsenalu,
- Phil Foden – rocznik 2000, wychowanek Manchesteru City,
- Kobbie Mainoo – rocznik 2005, wychowanek Manchesteru United,
- Marc Guehi – rocznik 2000, wychowanek Chelsea,
- Jude Bellingham – rocznik 2003, wychowanek Birmingham,
- Conor Gallagher – rocznik 2000, wychowanek Chelsea,
- Cole Palmer – rocznik 2002, wychowanek Manchesteru City,
- Anthony Gordon – rocznik 2001, wychowanek Evertonu i Liverpoolu.
